ZUNTHLUM LEH VAIHLO

Zunthlum

11. ZUNTHLUM leh VAIHLO

Zunthlum nei lote aiin zunthlum nei te ah zûk leh hmuam hian hriselna a khawih pawi lehzual thei a ni.

Vaihlo zuk leh hmuam chi hrang hrangte:

Zunthlum nei, zûk leh hmuam ti mi tana harsatna thleng theite:

  • Heart attack leh stroke neih theihna a sâng.

  • Kal a tichhia.

  • BP a tisâng.

  • Sugar a tisâng.

Eng nge zûk leh hmuam sim thatna-

Sugar control a awl a, chu mai bakah kan sim aṭanga-

Minutes 20 hnuah

  • BP leh marphu te a pangngai ṭan.

  • Darkar 24 hnuah lûngphu chawla thih theihna a tla hniam a.

  • Kum khat hnuah lung natna kan vei theihna dinhmun hlauhawm chu zâa sawmnga(50%) in a tla hniam tawh ang.

  • Kum nga hnuah phei chuan stroke theihna nasa takin a tla hniam thei a ni.

Engtin nge zûk leh hmuam ka sim theih ang?

A hmasa berin i dinhmun i hre chiang tur ani.

Engtin nge kan dinhmun kan hriat theih ang?

  1. Zawhna lo awm hi kan chhang ang.

  2. Kan chhanna zawna number chu kan score a ni.

  3. Zawhna kan chhan zawhah kan score kan belh ang.

  4. Kan score belh khawn atang hian vaihlo ngawl kan vei dan a hriat theih a.

Hetiang hian

4 aia tlem = low

4-6 inkar= medium

6 aia tam = high

  1. Score a zir hian kan zuk leh hmuan nghei dan tur min kawhhmuh dawn a ni.

Vaihlo ngawl veina laka dinhmun hriatna

Vaihlo ngawlveina laka dinhmun hriatna

Zuk leh hmuam nghei tura inenkawl dan.

Score 6 aia hniamte tana inenkawl dan tur-

  • Kan nghei tan ni tûr thlan tûr.

  • Kan chhungte, thiante leh thawhpuiten min puih theih nan kan nghei tur thu kan hrilh ang.

  • Vaihlo leh a khaihnawih thil ashtray leh lighter-te in leh hnathawhna hmun aṭanga dah bo tûr.

  • Zuk leh hmuam ti bula awm loh.

  • Zûk leh hmuan kan nghei avanga harsatna kan tawh tur hre chungin kan inring lâwk tur a ni.

I châkna a lo chhuahin, hengte hi ti ṭhin ang che

  • I châkna te a ziaawm hma loh chu thâwk han la vâng vâng la.

  • Tui i in tam hian ka a ti hlei loin, vaihlo châkna lakah nasa takin a veng ang che.

  • I rilru la peng thei tûr i nuam tih zawng- hla ngaihthlak , TV en , in zawisawi etc ti ṭhin ang che.

Vaihlo nghei avanga harsatna thleng thei te-

  • Vaihlo chakna

  • Lu na, thinrim hma, dawhtheih lohna

  • Rilru pek harsa leh ngaihtuahna mumal lo

  • Chau, mut harsat

  • Thil ei tûi (rilṭam)leh rihna pung

Kan hriattûr chu mi zawng zawngah a thawhdan hi a inang vek kher lo.

Khuareiah kan rilru hah vângte emaw harsatna dang avângte a zûk leh hmuana ṭuan lo turin kan in veng tûr a ni.

Score hi 6 aia a tam chuan puih kan mamawh a, hemi no ah hian __ +91 9366661553 (10am - 3pm) __ call la, counselling leh damdawi hmangin an lo pui ang che.

National tobacco control programme, health and family welfare department, India.

Last updated